DONATILI ZEMİN


 Arş. Gör. Uğur DAĞDEVİREN
 
Zemin iyileştirme yöntemi olarak bir başka yöntemde zemin içine gerilme kuvvetlerini karşılayacak çelik gergi donatıları eklenmektedir. Donatılar eklendikten sonra üzeri dolgu malzemesi ile kaplanmakta ve zemin yer altında oluşacak gerilmelere karşı güçlenmiş olmaktadır. Yamaç kenarlarından geçmekte olan yolların altındaki zeminin kaymaması için yamaç tarafı duvar örülmüş zeminde duvarlar zemin altında gergi çelikleri ile karşı tarafta güçlü bir zemine bağlanmaktadır. Böylece zemine etki eden gerilme kuvveti gerilme donatıları ile emilmiş olur. Donatılı zeminlerde zemin içine donatı olarak gerilmeye çalışacak donatı sistemi uygulanmaktadır.
 
Donatılı zemin tabakası gerilme kuvvetlerine karşı yüksek direnç göstermektedir. Zeminden donatılı yüzeye gelen stres zemin ile donatılı yüzey arasında sürtünme kuvvetine dönüşmektedir.
 
Donatılı sistemleri daha çok taşıyıcı duvar, köprü ayakları gibi yapıların önemli taşıyıcıları olarak kullanılmaktadır. Betonarme sistemler, taşıyıcılar, eğri duvarlar, koruma hendekleri, yeraltı odaları, barajlarda da etkin kullanım şekli bulmaktadır. Bu yapı sistemi esnek ve ağır olması sebebiyle etki edecek bir çok güce karşı koyabilmektedir.
 
Zemin bileşenleri ve çeliğin yapışkanlığındaki uyum, birlikte esnek çalışabilmeleri ve ağır bir donatılı kütlenin oluşması sayesinde sismik yeraltı hareketlerinin olduğu bölgelerde uygun projelendirilmesi durumunda güvenle kullanılabilmektedir. Deprem bölgelerinde hızlı tren ray sistemleri için donatılı zeminler etkili bir kullanım alanı bulmuştur.
 
Sistem Bileşenleri
 
Donatılı zeminler üç bileşenden oluşmaktadır. Dolgu malzemesi, çizgisel donatı şeritleri ve dolgu malzemesinin yerinde tutan bir yüzey kaplaması. Donatı olarak genelde yumuşak galvaniz çelikler kullanılmaktadır. Donatıların yüzeyleri zemin ile sürtünme sonrası oluşacak zedelenmeleri önlemek için kaplanmaktadır.
 
Geri dolgu malzemesi kullanımında aşağıdaki özelliklere dikkat edilir:
 
Donatı ile zemin arasındaki sürtünme kuvveti ve açısı
Donatının sürtünme ile sıyrılmaya karşı duyarlılığı ve deformasyon olasılığı
Dolgu malzemesinin tanelerinin ölçülerinin çok büyük olmaması gerekliliği
Dolgu malzemesinin çürütücü ve aşındırıcı özelliğinin çok fazla olmaması
Dolgu malzemesinin organik ve zararlı maddeleri içermemesi
 


Copyright © 2020 | sumetyerbilimleri.com